Giải thích cơ chế gây đau – mức độ chịu đau của mỗi người phụ thuộc yếu tố nào

#daudau #daurang #vinmec

Nhiều người trải qua những cơn đau này rất nhanh và nhẹ nhàng nhưng có những người phải đối mặt với những cơn đau dữ dội. Vậy, điều gì làm cho những cơn đau có sự khác biệt đến vậy? Vì sao chúng ta có cảm giác đau và cơ chế gây đau là gì? Bác sĩ Đào Duy Khoa, Trưởng đơn vị Bệnh mạch máu não, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Central Park chia sẻ: Đau là cảm giác được tạo ra bởi hệ thống thần kinh, khi có tác động tại các thụ thể cảm nhận. Đau cũng là một yếu tố quan trọng của sự sinh tồn, nhờ đau mà con người có phản xạ và kinh nghiệm để tránh khỏi hoặc không tiếp tục bị chấn thương.

Đau thường được phân loại thành đau cấp tính hoặc mạn tính:
– Đau cấp tính (Hiểu đơn giản là cơn đau mới xảy ra gần đây) thường xảy ra khi có tổn thương mô, do kích hoạt các thụ thể đau ngoại vi và các sợi thần kinh cảm giác chuyên biệt C và delta A (các thụ thể nhận cảm đau)
– Đau mạn tính (Có thể hiểu là xảy đau đã lâu, kéo dài) thường liên quan đến tổn thương mô tiếp diễn dẫn đến hoạt hóa dai dẳng của các sợi thần kinh cảm giác. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của tổn thương mô không phải lúc nào cũng tương xứng với mức độ nghiêm trọng của đau mạn tính hoặc cấp tính. Đau mạn tính cũng có thể là kết quả của quá trình tổn thương tiếp diễn dẫn tới hoặc rối loạn chức năng thần kinh ngoại biên hoặc hệ thống thần kinh trung ương.

Nếu chẳng may ngón tay bị chạm vào vật gì đó sắc nhọn. Điều này gây ra tổn thương mô, được ghi nhận bởi các thụ thể đau cực nhỏ trên da của bạn. Khi thụ thể đau bị kích hoạt, nó sẽ tạo ra tín hiệu điện lên sợi thần kinh. Tiếp đó, Tín hiệu điện đi dọc theo sợi thần kinh (hay còn gọi là sợi trục thần kinh) của nơron cảm giác ngoại vi để đến tủy sống.

Trong một khu vực của tủy sống được gọi là sừng lưng, các tín hiệu điện được truyền từ nơron này sang nơron khác qua các điểm nối (còn gọi là khớp thần kinh) nhờ các chất dẫn truyền thần kinh. Các tín hiệu sau đó được truyền từ tủy sống đến thân não. Tại thên não, các tín hiệu truyền đến đồi thị. Đây là một trạm phân loại có chức năng chuyển tiếp các tín hiệu đến các phần khác nhau của đại não. Các tín hiệu được gửi đến vỏ não cảm giác xúc giác (chịu trách nhiệm về cảm giác thể chất), vỏ não trước (phụ trách suy nghĩ) và hệ viền (liên quan đến cảm xúc).

Kết quả cuối cùng là bạn cảm thấy ngón tay có cảm giác đau nhức và phản ứng cảm xúc của bạn với cảm giác đau là bạn có thể nhăn nhó, kêu lên và rụt tay lại.

Mọi người thường hiểu, bị đau là không tốt nhưng đau có vai trò sinh lý “tích cực” vì nó cảnh báo có tổn thương mô, giúp bạn tránh bị tổn thương thêm. Tuy nhiên, mức độ cảm nhận đau của mỗi người lại khác nhau, thậm chí cùng một người nhưng ở mỗi thời điểm thì cơ thể lại cảm nhận đau theo 1 mức độ khác nhau. Vậy mức độ chịu đau của mỗi người phụ thuộc vào những yếu tố nào.

“Vị trí của cơn đau cũng có thể liên quan đến sức chịu đựng của bạn với cơn đau. Ví dụ, cơn đau đến từ đầu khó bỏ qua hơn cơn đau bắt nguồn từ những vị trí khác trên cơ thể”.

Vị trí của cơn đau trên cơ thể không phải lúc nào cũng cho biết nó đến từ đâu. Ví dụ, cơn đau do nhồi máu cơ tim có thể được cảm thấy ở cổ, hàm, cánh tay hoặc bụng. Đây được gọi là cơn đau quy chiếu, đo tín hiệu từ các bộ phận khác nhau của cơ thể cùng về một vị trí của tế bào thần kinh trong tủy sống.

Lý thuyết cổng kiểm soát đau giúp giải thích cách bộ não ảnh hưởng đến cách bạn cảm thụ cơn đau như thế nào. Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến cách mà cơ thể cảm giác đau:
· Trạng thái cảm xúc và tâm lý;
· Ký ức về nỗi đau trước đây;
· Sự giáo dục;
· Thái độ và sự mong đợi đối với cơn đau;
· Tuổi tác;
· Giới tính;
· Ảnh hưởng xã hội và văn hóa

Ngoài ra, đau còn được xác định theo vị trí đau và tính chất cơn đau như:
Đau tiếp nhận (nociceptive pain)
Đau thần kinh (neuropathic pain)
Đau nội tạng và các vùng đau quy chiếu
Tăng cảm giác đau (hyperalgesia)
Loạn cảm đau (allodynia).

Đăng ký để theo dõi các video mới nhất về sức khỏe tại: https://www.youtube.com/@VinmecHospital
Liên hệ với Vinmec:
Fanpage: https://www.facebook.com/Vinmec/
Website: https://www.vinmec.com
TikTok: https://www.tiktok.com/@benhvienvinmec
Hệ thống Bệnh viện Vinmec trên toàn quốc:
https://vinmec.com/vi/danh-sach/ca-nuoc/co-so-benh-vien-v-phong-kham/
————————
Bản quyền thuộc về Vinmec
Copyright by Vinmec ☞ Do not Reup